وکیل دادسرا : دادسرا مرجع تحقیق کننده در جرایم میباشد. به دلیل اهمیت مجازات و جنبه عمومی آن قانون گذار بر آن شده است که رسیدگی به جرم را در دو مرحله ی تحقیقات مقدماتی در دادسرا و مرحله تحقیقات نهایی در دادگاه تقسیم کند.
البته در برهه ای از زمان در دهه هفتاد ، این نهاد پرارزش و مفید دستخوش تغییراتی شد و از نظام قضایی ایران حذف شد اما با گذشت زمان وجود چنین نهادی احساس شد و در دهه 80 ، این نهاد به سیستم قضایی بازگشت. حالیه درصدد آنیم که نهاد دادسرا را تشریح کنیم با عدل گو همراه باشید…
صلاحیت دادسرا
منظور از صلاحیت ، اقداماتی است که دادسرا صالح به انجام دادن آنهاست که عبارتند از :
- کشف جرم که توسط ضابطین دادگستری انجام میشود .
- تعقیب متهم که توسط دادستان بعنوان مقام تعقیب کننده انجام میشود.
- اجرای احکام کیفری که توسط معاونتی در دادسرا تحت نام اجرای احکام انجام میشود و آرای دادگاه ها را به مرحله اجرا میگذارند.
- انجام امور حسبی مانند تعیین قیم که توسط دادستان بعنوان مدعی العموم پیگیری میشود.
مقامات دادسرا
افراد تشکیل دهنده دادسرا عبارتند از :
- دادستان بعنوان رییس این نهاد و مقام تعقیب کننده
- معاونین دادستان که هر یک وظایف تنفیذ شده از سوی دادستان را انجام میدهند.
- دادیار
- بازپرس بعنوان مقام تحقیق کننده است که از لحاظ اداری تحت امر دادستان میباشد اما از لحاظ قضایی خود مقامی مستقل است و از دستورات دادستان تبعیت نخواهد کرد.
- کارمند اداری
تفاوت دادسرا با دادگاه:
وکیل دادسرا : دادسرا با دادگاه تفاوت هایی دارد که به شرح ذیل است :
- در دادسرا رسیدگی نخستین میشود و در دادگاه رسیدگی نهایی میشود.جرایم ابتدا در دادسرا مطرح میشود و سپس در دادگاه مطرح میشود . البته در برخی جرایم مثل جرایم تعزیری درجه هفت و هشت جرم مستقیما در دادگاه رسیدگی میشود بدون آنکه در دادسرا طرح شده باشد.
- در دادسرا در نهایت با صدور کیفرخواست رسیدگی خاتمه پیدا میکند اما در دادگاه با صدور رای رسیدگی خاتمه پیدا میکند.
- در دادسرا از قضات استفاده نمیشود اما در دادگاه از قضات پایه یک جهت صدور رای استفاده میشود.
ضابط کیست ؟
ضابط دادگستری مقامی می باشد که تحت امر دادستان میباشد و در جهت کشف جرم و جمع آوری ادله مربوط به جرم اقدام میکند. ضابط به ضابط عام و ضابط خاص تقسیم میشود.
ضابط عام منظور نیروی انتظامی میباشد که البته باید دوره آموزشی ضابطی را گذرانده باشند و دارای کارت ضابطی باشد.
ضابط خاص بطور مثال افسران نیروی های مسلح میباشند که فقط در حوزه مسیولیتی خود میتوانند وظایف ضابطی را انجام دهند .
آیا بازپرس میتواند راسا شروع به تحقیق درباره جرمی کند ؟
خیر ابتدا دادستان باید ارجاع بدهد سپس بازپرس شروع به تحقیقات کند.
مرجع حل اختلاف بین دادستان و بازپرس کدام است؟
مرجع صالح برای حل اختلاف ، دادگاه صالح رسیدگی به اصل جرم میباشد.
آیا دادستان در اموری که به بازپرس ارجاع میکند ، حق ارایه تعلیمات لازم را به بازپرس دارد؟
بله دادستان حق دارد که موضوعاتی را که لازم میداند به بازپرس گوشزد کند.
آیا متهم در دادسرا میتواند وکیل اتخاذ کند ؟
بله متهم حق اخذ وکیل را دارد و یکی از وظایف بازپرس میباشد که قبل از شروع به تحقیقات ، به متهم این حق را تفهیم کند
آیا بازپرس تکلیف به صلح و سازش میان متهم و شاکی دارد؟
بله در جرایم قابل گذشت یکی از وظایف بازپرس ، در صورت امکان ، ایجاد صلح و سازش میان طرفین میباشد.
آیا روش خاصی برای تحقیق از زنان متهم ، قانون متصور شده است؟
بلی بازجویی و تحقیقات از زنان متهم باید توسط ضابطین آموزش دیده زن اتفاق بیافتد