شرط تنصیف دارایی در نکاح : زن و شوهر در روز تنظیم سند ازدواج خود ، صفحات زیادی در عقدنامهی خود را با سرعت خیلی زیاد امضاء میکنند در حالی که خیلی از آنها نمیدانند امضائی که انجام میدهند ، عملا پای چه تعهداتی ثبت میکنند و چه اموری را میپذیرند. سردفتر ازدواج و طلاق وظیفه دارد که این شروط را برای زن و شوهر توضیح دهد ولی از طرفی بعضی از سردفتران به این تکلیف عمل نمیکنند . یکی از شروطی که در قبالهی نکاح وجود دارد و زوجین ذیل آن را امضاء میکنند ، شرط انتقال تا نصف دارایی شوهر است. دریافت مشاوره حقوقی در این زمینه از وکیل طلاق :
ماهیت شرط تنصیف :
زن و شوهر با امضای زیر این شرط به نوعی توافق میکنند که زوجه در اموالی که شوهر بعد از ازدواج بدست میآورد سهیم است. طبق بند الف شروط ضمن عقد مندرج در عقدنامه ، چنانچه طلاق به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوءاخلاق و رفتار وی نباشد ، زوج مکلف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با زوجه بدست آورده است یا معادل آن را بصورت بلاعوض به زوجه منتقل کند.
شرایط تحقق شرط تنصیف دارایی :
یک) طلاق باید واقع بشود . اجرای این شرط برخلاف شروط دیگر ، صرفا منوط به واقعهی طلاق است و بدون وقوع طلاق قابل اجرا نیست و امکان اجبار شوهر به اجرای این شرط قبل از درخواست طلاق امکانپذیر نیست.
دو) زوج خواهان طلاق باشد بعبارتدیگر ارائهکننده دادخواست طلاق مرد باشد نه اینکه خانم درخواست طلاق بدهد.
سه) طلاق مستند به تخلف زن از وظایف زناشویی یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد. اگر سوءرفتار و سوءاخلاق زن علت طلاق باشد ، با اثبات آن ، شرط تنصیف دارایی تحقق پیدا نمیکند . مثلا هرگاه زن ناشزه محسوب شود و زوج عدم تمکین را در دادگاه اثبات کند ، شرط تنصیف برای زوجه قابل استفاده نخواهد بود.
چهار) ملاک تا نصف اموال و دارایی یا معادل آن باشد . بنابراین این میزان میتواند پایینتر از 50 درصد یا تا سقف 50 درصد باشد که تعیین آن به نظر دادگاه بستگی دارد.
پنج ) دارایی حاصل زندگی زناشویی با زوجه باشد و مرد در زمان زندگی با زن مالک دارایی شده باشد . پس شرط تنصیف به اموال زوج پیش از ایام زناشویی و همچنین اموال موروثی سرایت پیدا نمیکند.
شش) دارایی در حین طلاق موجود باشد. بنابراین شامل اموال از بین رفته اعم از تلف و مفقودشده نمیباشد.
موضوع شرط تنصیف دارایی :
موضوع شرط تنصیف در سند نکاحیه ، دارایی زوج میباشد.پس به نظر میرسد که دیون زوج هم باید مدنظر باشد. بعنوان مثال اگر زوج نسبت به مهر زوجهای که قصد طلاق او را دارد مشغولالذمه باشد ، پرداخت مهریه از دارایی زوج نسبت به اعمال شرط تنصیف دارایی مقدم است . حتی بنابر نظری ، اجرای شرط تنصیف نسبت به مستثنیات دین ممنوع است و تعهد به انتقال تا نصف دارایی زوج نمیتواند از این قاعدهی کلی مستثنی باشد که البته بر طبق نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه ، شرط تنصیف از مصادیق دین نیست تا مشمول مقررات مستثنیات دین موضوع ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب 1394 قرار گیرد.
آیا درخواست اعمال شرط تنصیف دارایی احتیاج به ارائه دادخواست جداگانه دارد؟
درخواست اعمال شرط تنصیف دارایی که در ضمن عقد نکاح آمده است ، در دعوای طلاق ممکن بوده و نیازی به ارائه دادخواست جداگانه نیست.
آیا ادعای زوج در دادگاه مبنی بر عدم فهم در خصوص شرط تنصیف پذیرفته میشود ؟
ادعای نفهمیدن و متوجه نشدن شرط تنصیف بعد از امضاء ، در محاکم پذیرفته نمیشود.