سوء پیشینه کیفری : از دغدغههای بسیار مهم افرادی که مرتکب جرایمی در طول زندگی خود شدهاند، در برخورداری از امکاناتی که دولت و جامعه فراهم آوردهاند ، عدم سوء پیشینه کیفری است . فردی که دارای سابقهی مجرمانه باشد ، بهراحتی در جامعه به او کار داده نمی شود . بطور مثال شخصی که به زندان رفته است متاسفانه در جامعه با وجود اینکه محکومیت خود را طی نموده است، به دید مجرم به او نگاه میشود و به همین علت بازگشت فرد به آغوش جامعه با مشکل مواجه میشود و این خود زمینهساز بزههای دیگر خواهد شد؛زیرا فرد از راه حلال و صحیح نمیتواند امرارمعاش کند و ناچار رو به سرقت و جرایم مالی میبرد. توضیحات بیشتر در ادامه با گروه وکلای عدل گو :
ماهیت سوء پیشینه :
سوءپیشینه یعنی گذشتهی بد . بعبارت دیگر فرد به سبب جرایمی که در گذشته انجام داده است و درج در سابقهی کیفری او ، از برخی حقوق اجتماعی بصورت موقت یا دائمی محروم میشود .
زمان تحقق سوءپیشینه :
زمانی فرد مشمول سوءپیشینه میشود که از طریق مرجع قضایی محکوم به مجازات تبعی شده باشد. بعبارت دیگر زمانی که فرد محکوم به مجازات تبعی میشود ، از برخی از حقوق اجتماعی محروم میشود و در همین راستا در سابقهی کیفری فرد بعنوان سوءپیشینهکیفری جهت آگاهی نهادها و ارگانها به ثبت میرسد.
جرایم مشمول سوءپیشینهکیفری:
برخی از جرایم هستند که اگر فرد مرتکب بشود برای مدتی از حقوق اجتماعی محروم میشوند و برای مرتکب سوءپیشینه لحاظ میشود که عبارتند از :
- الف)مجازات سالب حیات و حبس ابد
- ب) مجازات قطع عضو ، قصاص عضو با حدود و شرایطی ، نفی بلد
- ج) تمامی حبسهای تعزیری به جز درجات 8 ، 7 ، 6
برخی از حقوق اجتماعی :
سوء پیشینه باعث میشود فرد از حقوق اجتماعی مانند استخدام در کلیه دستگاههای حکومتی ، اشتغال به عنوان وکیل دادگستری ، انتخاب شدن به سمت قیم و … محروم بشود.
مدت زمان وجود سوءپیشینهیکیفری:
اصولا محرومیت از حقوق اجتماعی همیشگی نیست و بعد از گذشت مدتی سوءپیشینهکیفری از سابقهی فرد پاک خواهد میشود که به شرح ذیل است :
- الف) شخصی که دچار قتل شده است ( در مواردی که قصاص جاری نمیشود مثل کشتن فرزند توسط پدر ) ، از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی ، بمدت 7 سال از حقوق اجتماعی محروم میشود.
- ب) شخصی که محکوم به حبس تعزیری تا درجهی 4 شده است ، 3 سال محروم از حقوق اجتماعی خواهد بود.
- ج)شخصی که محکوم به حبس تعزیری درجهی5 یا شلاق حدی شده باشد، 2 سال از حقوق اجتماعی محروم میشود.
نحوهی دریافت گواهی عدم سوء پیشینه کیفری :
امروزه برای دریافت گواهی سوء پیشینه راه سهل و آسان است .رویه متداول برای دریافت گواهی سوء پیشینه کیفری از طریق دفاتر الکترونیکی قضایی است که به شرح ذیل میباشد:
ابتدا فرد متقاضی در سامانهی ثنا ثبتنام کرده تا دارای حساب کاربری شود.در گزینهی درخواست سوء پیشینه کیفری کلید کرده و به طور معمول حدود 72 ساعت کاری پس از ثبت درخواست ، پیامکی مبنی بر صدور ابلاغیه مربوط به گواهی عدم سوء پیشینه به تلفن همراه فرد متقاضی واصل میشود و بدین صورت گواهی عدم سوء پیشینه صادر خواهد شد.
آیا تمام حقوق اجتماعی بصورت موقت از فرد مجرم سلب میشود؟
خیر، برخی محرومیتها بصورت دائم و همیشگی میباشد مانند نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری
آیا تعهد به گشت ارشاد سوء پیشینه محسوب میشود ؟
خیر، صرفا تعهد اخذ شده در نهاد امنیت اخلاقی و گشتارشاد مورد استفاده قرار میگیرد.
در جرائم قابل گذشتی که منتهی به سوء پیشینهی کیفری شده است، گذشت شاکی چه تاثیری میتواند داشته باشد؟
با گذشت شاکی مجازات تبعی رفع میشود.بنابراین فرد فاقد سوء پیشینهی کیفری خواهد شد.