حق حبس چیست ؟ مطابق ماده 1085 قانون مدنی مصوب سال 1307 ، زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده است ، از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد ، امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
همچنین در ماده 1086 قانون مدنی مصوب سال 1307 آمده است که اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام کند ، دیگر نمیتواند از حکم ماده قبل یعنی از حکم ماده 1085 قانون مدنی مصوب سال 1307 استفاده کند ولی حقی که برای مطالبه مهریه دارد ساقط نمیشود. دریافت مشاوره حقوقی در این زمینه از وکیل خانواده در تهران
ماهیت حق حبس
حقی است مختص به زن که عبارتند از اینکه تا وقتی که تمام مهریه توسط شوهر پرداخت نشده است ، زن حق دارد از وظایفی که نسبت به شوهر دارد ، خودداری کند و این امتیاز تا زمانی پا برجا است که زن تمکین نکرده باشد.
وظایف زن در قبال شوهر :
وظایفی که زن در مقابل شوهر دارد عبارتند از :
- الف)حسن معاشرت زن نسبت به شوهر
- ب)زندگی زن در محل مدنظرشوهر و به عبارت دیگر زندگی در منزل مشترک
- ج)در دسترس بودن زن
- د)ایجاد رابطهی زناشویی
دادخواست الزام به تمکین :
با توجه به مطالبی که بیان شد اگر زوجه قبلا تمکین نکرده باشد میتواند در پاسخ به دادخواست الزام به تمکین شوهر ، استناد به حق حبس کند و از تمکین خودداری کند و آن را موکول به پرداخت کامل مهریه کند.
موارد سکوت حق حبس زن :
اگر بین زن و مرد فروض زیر به منصهی ظهور برسد ، زن دیگر نمیتواند به حق حبـس خود استناد کند :
- تمکین خاص یعنی داشتن روابط زناشویی چه قبل از مراسم عروسی باشد چه بعد از مراسم عروسی
- تمکین عام که با توجه به رای وحدت رویه مورخ 13/02/1390 هیات عمومی دیوان عالی کشور ، اگر زن بدون داشتن رابطهی جنسی ، از شوهر تمکین عام کند مثلا در منزل شوهر شروع به زندگی کرده است ، دیگر امکان استناد به حق حبـس را ندارد.
نفقه و حق حبـس
استفاده از حق حبـس زوجه موجب از بین رفتن نفقه نمیشود . بعبارت دیگر زنی که از حق حبـس استفاده میکند علیرغم اینکه تمکین نکرده است ، مستحق دریافت نفقه از شوهر است و اگر مرد از پرداخت نفقه استنکاف کند، از موجبات طلاق زوجه به حساب میآید.
حق حبس و اعسار شوهر از پرداخت مهریه :
اگر مهریه قسطبندی شود و اعسار مرد پذیرفته شود تا پرداخت کامل مهریه که ممکن است سالها طول بکشد ، بازهم زوجه میتواند به حق حبـس خود استناد کند .
بعبارت دیگر مطابق رای وحدت رویه مورخ 22/05/1387 هیات عمومی دیوان عالی کشور ، زن را محق برای استفاده از حق حبـس حتی با تقسیط مهریه و پرداخت کامل آن دانسته است.
اگر زنی قبل از دریافت مهریه تمکین کرده باشد ، امکان مطالبه مهریه از شوهر وجود دارد ؟
بله ، زوجه هر زمانی میتواند برای گرفتن مهریه خود اقدام کند چه اینکه تمکین کرده باشد چه تمکین نکرده باشد و چه اینکه استناد به حق حبس کرده باشد چه نکرده باشد .
حق حبس در نکاحی که مهر در آن تعیین نشده است ، چگونه است ؟
در نکاحی که مهر در آن تعیین نشده یا عدم مهر در آن شرط شده است ، برای زن حق حبس نیست.
آیا شرط اسقاط حق حبس در شروط ضمن عقد نکاح ممکن است ؟
بله ، ماده 1085 قانون مدنی مصوب سال 1307 قاعدهی تکمیلی است و میتوان برخلاف آن شرط کرد.