تفسیر ماده 49 قانون مجازات اسلامی

ماده 49 قانون مجازات اسلامی:

قرار تعلیق اجرای مجازات به وسیله دادگاه ضمن حکم محکومیت یا پس از صدور آن صادر می گردد. کسی که اجرای حکم مجازات وی به طور کلی معلق شده است، اگر در بازداشت باشد فوری آزاد می گردد.

تفسیر ماده 49 قانون مجازات اسلامی

1) ماده 27 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1370 مقرر میداشت:

“قرار تعلیق اجرای مجازات ضمن حکم محکومیت صادر خواهد شد و مجرمی که اجرای حکم مجازات حبس او تماما معلق شده اگر بازداشت باشد به دستور دادگاه فورا آزاد می گردد.”

2) ماده 27 قانون سابق صدور قرار تعلیق ضمن حکم را لازم می دانست بنابراین اگر قرار پس از حکم صادر می شد اثری بر آن مترتب نبود.

3) نظریه مشورتی شماره ۷/ ۴۸۷۹- ۶۱/ ۹ / ۳۰ اداره حقوقی می گوید:

«با توجه به ماده 27 قانون مجازات اسلامی (مصوب سال 1370) که تعلیق را فقط در ضمن صادر کردن حکم محکومیت تجویز نموده است و با التفات به این که ماده 25 قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری به دادگاه اجازه تعلیق مجازات نداده و فقط در صورت اقتضا، تخفیف را تجویز نموده است تعلیق مجازات پس از اعمال ماده 25  مارالذکر صحیح نیست و وجهه قانونی ندارد.»

4) اجرای قرار تعليق منوط به قطعی شدن حکم محکومیت نیست.

5) مدت تعلیق از زمان اجرای قرار تعلیق شروع نمی شود بلکه از زمان قطعیت حکم محکومیت شروع می شود.

6) ماده 213 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 78 نیز در این زمینه آورده است:

(چنانچه رأی دادگاه مبنی بر برائت یا تعلیق مجازات متهم باشد و متهم بازداشت باشد فورا آزاد می شود مگر آن که از جهات دیگری بازداشت باشد.)

7)دادگاه وظیفه دارد پس از صدور قرار تعلیق مجازات حبس، بلافاصله دستور آزادی محکوم علیه را نیز صادر کند.

8) مطابق نظریه مشورتی ش ۷/ ۶۳۱۸- ۶۸/ ۱۲ / ۱۷ در خصوص احکام غیرتعلیقی، دادگاه تجدیدنظر در صورتی می تواند اجرای مجازات را معلق نماید که حکم بدوی را نسخ و حكم جديد انشا کند و ضمن صدور حکم مجازات را معلق نماید و مجاز نیست ضمن تایید حکم بدوی اجرای مجازات را معلق نماید.

9) اداره فوق حسب نظریه ش ۷/ ۳۱۰۵- ۶۵/ ۵ / ۶ اظهار نموده که با صدور قرار تعليق مجازات اثرات تأمينات مأخوذه منتفی می گردد.

10) از ظاهر قانون چنین استنباط می شود که لغو تعلیق اجرای مجازات در اختیار دادگاه است و جنبه الزامی ندارد.