تفسیر ماده 41 قانون مجازات اسلامی

ماده41 قانون مجازات اسلامی:

تعویق به شکل ساده یا مراقبتی است.

الف – در تعویق ساده، مرتکب به طور کتبی متعهد میگردد در مدت تعیین شده به وسیله دادگاه، مرتکب جرمی نشود و از نحوه رفتار وی پیش بینی شود که در آینده نیز مرتکب جرم نمی شود.

ب – در تعویق مراقبتی علاوه بر شرایط تعویق ساده، مرتکب متعهد میگردد دستورها و تدابیر مقرر شده به وسیله دادگاه را در مدت تعویق رعایت کند یا به موقع اجرا گذارد.

تبصره ۱- دادگاه نمی تواند قرار تعویق صدور حکم را به صورت غیابی صادر کند. “

تبصره ۲- چنانچه متهم در بازداشت باشد، دادگاه پس از صدور قرار تعویق صدور حکم، بلافاصله دستور آزادی وی را صادر می نماید. دادگاه می تواند در این مورد تأمین مناسب اخذ نماید. در هر صورت اخذ تأمین نباید به بازداشت مرتکب منتهی گردد.

تفسیر ماده 41 قانون مجازات اسلامی

1. تعویق اعلام حکم به سه صورت است: تعویق ساده؛ تعویق آزمایشی با مراقبتی؛ تعویق همراه با دستور. این ماده تعویق را به دو دسته تقسیم کرده است اما تعویق مراقبتی به دو دسته تقسیم شده است.
2. در قوانین خارجی معرفی کفیل یا وثیقه برای تضمین انجام تعهدات یا عدم ارتکاب جرم ضروری دانسته شده است اما قانونگذار ما به تعهد کتبی متهم اکتفا کرده است.
3. از ظاهر تبصره دوم این ماده چنین استنباط می شود که صدور قرار تعویق حکم موجب لغو قرار تأمین کیفری می شود اما قانونگذار باید تکلیف قرار تأمین را روشن سازد تا موجب تشتت آرا نشود.
4. گرچه عبارت «مرتکب جرم نشود» در این ماده به صورت مطلق بیان شده است اما ماده ۴۴ نوع جرایم ارتکابی را مشخص کرده است پس ارتکاب هر جرمی موجب لغو قرار تعویق نخواهد بود.
5. دلیل ممنوعیت صدور قرار تعویق غیابی، آن است که متهم نیز باید تعهداتی را بپذیرد تا دادگاه بتواند قرار صادر کند. بر همین اساس می توان گفت که چنانچه متهم از دادن تعهد خودداری کند امکان صدور قرار تعويق وجود نخواهد داشت. منظور از صدور قرار غيابی، رای غيابی به معنای خاص آن نیست بلکه عدم حضور متهم در جلسه صدور قرار، مورد نظر است. از ظاهر قانون چنین استنباط می شود که حضور وکیل متهم کفایت نمی کند و منطق نیز چنین اقتضایی دارد زیرا تعهد وکیل به جای متهم تأثیری ندارد.
6. اگر متهم در جلسه دادگاه حضور نداشته باشد منعی برای تجدید جلسه وجود ندارد تا متهم برای دادن تعهد حضور پیدا کند و بهتر است علت حضور در احضاریه قید شود. به هر حال دادگاه تکلیفی برای تجدید جلسه ندارد حتی اگر وکیل متهم درخواست کند. 
7. گرچه تصریحی وجود ندارد که صدور قرار تعویق نیاز به تشکیل جلسه دادرسی دارد یا خیر اما شرایط صدور چنین قراری اقتضا میکند که جلسه دادرسی تشکیل شود.